اصل تخییر عقلیاصل تخییر عقلی به حکم عقل به تخییر مکلَّف در دوران بین دو محذور اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفاصل تخییر عقلی، مقابل اصل تخییر شرعی بوده و اصلی عملی است که در آن، عقل وظیفه مکلف را در موارد دوران بین محذورین، تخییر می‌داند. البته بنا بر نظر مشهور علمای اصول ، اصل تخییر از اصول عقلی است و در تمام موارد آن، عقل به تخییر حکم می‌دهد، مانند جایی که مکلف شک نماید آیا نماز جمعه بر او واجب است یا حرام ، که در مورد آن، عقل به تخییر حکم می‌کند؛ ولی بنا به نظر غیر مشهور، هر گاه دوران بین محذورین، ناشی از تعارض دو نص باشد، اصل تخییر شرعی و در غیر آن، مانند دوران بین محذورین ناشی از اجمال نص و غیره، اصل تخییر عقلی می‌باشد. [۱]
فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، ص۱۶۷.
[۴]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۱۱، ص۵۲۴.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۰۸، برگرفته از مقاله «اصل تخییر عقلی». |